ابزار های تراشکاری
ابزارهای تراشکاری شامل مجموعه‌ای از دستگاه‌ها و ابزارهای دقیق هستند که برای برش، شکل‌دهی و صیقل دادن فلزات و مواد دیگر به کار می‌روند. تراشکاری یکی از فرآیندهای مهم ماشین‌کاری است که در صنایع خودروسازی، هوافضا، قالب‌سازی و تولید قطعات صنعتی کاربرد دارد.
۱. انواع دستگاه‌های تراشکاری:
1. دستگاه تراش (Lathe Machine):
برای تراشیدن، برش، سوراخکاری و رزوه‌زنی قطعات.
انواع:
- تراش دستی (معمولی): کنترل به‌صورت دستی، مناسب برای کارگاه‌های کوچک.
- تراش CNC: کنترل‌شده با کامپیوتر، دقیق و مناسب برای تولید انبوه.
- تراش سنگین: برای ماشین‌کاری قطعات بزرگ و سنگین.
- تراش رومیزی: کوچک و قابل‌حمل، مناسب برای کارهای سبک.
2. دستگاه فرز (Milling Machine):
برش و تراش سطوح تخت یا منحنی.
انواع:
- فرز عمودی: ابزار برش به‌صورت عمودی قرار دارد.
- فرز افقی: ابزار برش به‌صورت افقی نصب شده.
- فرز CNC: برنامه‌ریزی‌شده برای تولید دقیق و پیچیده.
3. دستگاه سنگ‌زنی (Grinding Machine):
برای صیقل دادن، تیز کردن ابزار و از بین بردن ناصافی‌های سطحی.
4. دستگاه مته (Drilling Machine):
برای سوراخکاری دقیق قطعات.
انواع:
- مته ستونی: دقیق برای سوراخکاری عمودی.
- مته رادیال: برای سوراخکاری قطعات بزرگ و غیرقابل‌حرکت.
۲. ابزارهای برشی در تراشکاری:
1. رنده تراش (Lathe Cutting Tool):
ابزار اصلی برای براده‌برداری.
انواع:
- رنده راست‌بر (Right-Hand Tool): برای برش از راست به چپ.
- رنده چپ‌بر (Left-Hand Tool): برای برش از چپ به راست.
- رنده فرم‌دار: برای تراشیدن شکل‌های خاص مانند شیارها.
2. الماس تراش (Insert):
تیغه‌های قابل تعویض از جنس کاربید، سرامیک یا CBN.
انواع:
- مثلثی (TNMG): برای تراش معمولی.
- مربعی (SNMG): برای تراش‌های خشن و سنگین.
- دایره‌ای (RNG): برای برش‌های نرم و دقیق.
3. ابزار داخل‌تراش (Boring Tool):
برای گشاد کردن یا صیقل دادن سوراخ‌های داخلی.
4. ابزار رزوه‌زنی (Threading Tool):
برای تراشیدن رزوه‌های داخلی یا خارجی.
۳. ابزارهای اندازه‌گیری و تنظیم در تراشکاری:
1. کولیس (Caliper):
برای اندازه‌گیری قطر خارجی و داخلی قطعات.
کولیس دیجیتال: نمایش دقیق اندازه به‌صورت دیجیتال.
2. میکرومتر (Micrometer):
برای اندازه‌گیری ابعاد با دقت بالا (تا ۰.۰۱ میلی‌متر).
3. ساعت اندیکاتور (Dial Indicator):
برای تنظیم و تراز کردن قطعات روی دستگاه تراش.
4. گونیا و خط‌کش مهندسی:
برای کنترل زوایا و ابعاد در فرآیند تراشکاری.
۴. ابزارهای جانبی در تراشکاری:
1. سه‌نظام و چهار‌نظام:
برای نگه‌داشتن قطعات روی دستگاه تراش.
2. گردبر (Faceplate):
برای ماشین‌کاری قطعات غیرمدور یا نامتقارن.
3. تیغچه و هلدر:
تیغچه (الماس) روی هلدر نصب شده و فرآیند تراش را انجام می‌دهد.
4. روغن تراشکاری (Coolant):
برای خنک‌کاری و روان‌کاری ابزار و قطعه.
۵. اصول ایمنی در تراشکاری:
- استفاده از عینک ایمنی برای محافظت از چشم‌ها در برابر براده‌ها.
- استفاده از دستکش و لباس کار مناسب.
- کنترل سرعت دستگاه متناسب با نوع متریال و ابزار.
- نصب صحیح ابزار و اطمینان از محکم بودن قطعه کار.